Partnerbijdrage
De overdracht van een familiebedrijf aan de volgende generatie vergt zorgvuldige voorbereiding. Uit onderzoek van Nyenrode Business Universiteit blijkt dat slechts één op de drie bedrijven die binnen de familie wordt overgedragen, deze overdracht overleeft. Om de kans op een succesvolle overdracht te vergroten, is een gedegen voorbereiding noodzakelijk. Niet alleen op fiscaal, juridisch en financieel vlak, maar vooral ook door het onderkennen en bespreekbaar maken van de invloed van de familie op een uiteindelijk succesvolle overdracht.
Stap 1: familiewaarden eerste uitgangspunt bij keuze opvolger
Ga met elkaar in gesprek om te achterhalen welke waarden voor u als familie belangrijk zijn. Hoe vertalen deze waarden zich in de bedrijfsstrategie? Oftewel, waar staat het bedrijf voor en waarom vinden we het als familie belangrijk om een bepaalde koers te varen? Als dit helder is, is direct duidelijk wat de verwachtingen zijn ten aanzien van potentiële opvolgers. Deze waarden en verwachtingen moeten medebepalend zijn bij de gesprekken en besluitvorming wie van de volgende generatie in aanmerking komt of wil komen voor de opvolging.
Stap 2: opvolger laten meedenken over waarden en verwachtingen
De potentiële opvolger moet vervolgens de ruimte krijgen om mee te denken over de genoemde waarden en verwachtingen. Wellicht moeten die bijgesteld worden, omdat de volgende generatie nu eenmaal anders naar bepaalde zaken kijkt. Bovendien is het heel logisch dat de mogelijke opvolger onzeker is over vragen als: Kan ik de verantwoordelijkheid aan? Accepteert het personeel mij? Wil ik dit de rest van mijn leven? Door hierover het gesprek aan te gaan, wordt helder wat wordt verlangd van een toekomstig aandeelhouder en bestuurder en hoe dit zich verhoudt tot de familie en het eigen gezin.
Stap 3: opvolger als toekomstig ondernemer
Daarna is het belangrijk om de potentiële opvolger via diverse stappen klaar te stomen voor de toekomstige rol. Hierbij kunt u achtereenvolgens denken aan: assessment, job rotation binnen het bedrijf, ervaring opdoen bij een ander bedrijf, benoemen als adjunct-directeur om vervolgens bij gebleken geschiktheid de uiteindelijke stap te kunnen zetten. Vergeet hierbij zeker ook niet stapsgewijs personeel, belangrijke klanten en leveranciers mee te nemen in de stappen die er gezet worden.
Stap 4: leg afspraken vast in familiestatuut
Leg de gemaakte afspraken vast in een familiestatuut. Begin bij de basis; het vastleggen van de familiewaarden. Andere onderwerpen waarover afspraken gemaakt kunnen worden: bedrijfsopvolging, zeggenschap, financiële belangen of de vraag of een familielid überhaupt zomaar in het bedrijf mag komen werken. Elk familiebedrijf is uniek. De familie bepaalt wat uiteindelijk in hun familiestatuut wordt vastgelegd. Het is een investering in de toekomst. De uitgangspunten bieden de familie houvast om de continuïteit te waarborgen. Daarnaast is het belangrijk een passende governancestructuur te organiseren (mogelijk met een onafhankelijke Raad van Commissarissen).
Harmonie in de familie
Besteed naast de harde voorwaarden, vooral ook aandacht en tijd aan de zachte kant van een bedrijfsoverdracht. Laat je hierbij ondersteunen door een specialist op dit gebied. Zo waarborg je niet alleen de continuïteit van je bedrijf, maar ook de harmonie in de familie.
Met dank aan Gert-Jan Haanen, Directeur consultancy bij onze partner ABAB Accountants en Adviseurs
