Partnerbijdrage
Eén van de drijfveren van familiebedrijven is het behouden van de bedrijfscultuur voor de lange termijn. Deze bedrijfscultuur wordt niet alleen gedragen door de familieleden die in het bedrijf werken, maar ook werknemers vervullen hierin een belangrijke rol. Op de huidige, krappe arbeidsmarkt is het belangrijk om deze sleutelfiguren te binden aan je bedrijf. Dit helpt bij het behalen van langetermijndoelen. Werknemersparticipatie kan hiervoor een goed instrument zijn.
Kies de variant die bij jouw onderneming past
Je bent gewend dat je het als familie voor het zeggen hebt in jouw bedrijf en dat de winst aan jou toekomt. Als je overweegt om werknemersparticipatie als instrument in te zetten, is het prijsgeven van zeggenschap en/of een deel van de winst een belangrijk bezwaar. Ook de onbekendheid met de verschillende mogelijkheden van werknemersparticipatie speelt een rol. Deze bezwaren zijn te overzien als je de voor u best passende variant kiest.
Categorieën werknemersparticipaties
Werknemersparticipaties zijn er in drie categorieën:
- (Certificaten van) aandelen, al dan niet met stemrecht.
- Werknemersparticipaties gerelateerd aan aandelen, zoals opties.
- Werknemersparticipaties gerelateerd aan de winst, zoals bonussen die afhankelijk zijn van het totaalresultaat of het resultaat van een afdeling.
Werknemersparticipaties in of gerelateerd aan aandelen
Participaties in of gerelateerd aan aandelen, zijn qua vormgeving vaak behoorlijk complex. Anderzijds bieden die de medewerker vaak pas voordeel op de langere termijn. Medewerkers die hiervoor kiezen, hebben dus naar verwachting een langeretermijnhorizon en kiezen bewust voor een relatief lang dienstverband. Dit is positief voor jou als werkgever. Ook werkt dit soort regelingen niet in de hand dat medewerkers ongewenst gedrag laten zien omwille van individueel kortetermijnsucces, terwijl dit vaak haaks staat op de langetermijnvisie van het bedrijf.
Werknemersparticipaties gerelateerd aan de winst
Participaties die gerelateerd zijn aan de winst, zijn een stuk eenvoudiger vorm te geven. Hierdoor zijn ze ook eenvoudig inzetbaar richting werknemers. Tegelijkertijd kan zo’n soort regeling ongewenst gedrag in de hand werken, omdat medewerkers heel erg gefocust zijn op het behalen van hun target en daarmee wellicht andere bedrijfsbelangen over het hoofd zien. Bovendien zorgen bonusregelingen geregeld voor liquiditeitsproblemen binnen een bedrijf. Bonussen moeten immers op het afgesproken tijdstip in cash worden uitgekeerd en dat geld moet er dan natuurlijk wel zijn.
Fiscale invulling
Doordat er verschillende mogelijkheden zijn, is er vanuit fiscaal en juridisch oogpunt altijd invulling te geven aan de wensen van werkgever (familie) en werknemer. Vaak ligt de focus op het fiscaal zo gunstig mogelijk inrichten van de participaties, waarbij de zeggenschap volledig bij de familie blijft. Deze keuze resulteert niet zelden in een complexe regeling, omdat er bijvoorbeeld jaarlijks een bedrijfswaardering moet worden gemaakt of doordat de medewerkers de regeling niet goed begrijpen en daardoor huiverig zijn om hiervoor te kiezen. Terwijl het invoeren van medewerkersparticipaties juist zou moeten bijdrage aan jouw positie als aantrekkelijke werkgever op de arbeidsmarkt.
Bedrijfsovername als aandachtspunt
Een belangrijk aandachtspunt dat bij de afwegingen moet worden meegenomen, is een mogelijke overname. Er is veel dynamiek op de overnamemarkt. Ook ondernemers die in eerste instantie helemaal niet van plan zijn hun bedrijf te verkopen, kunnen ineens in een situatie terechtkomen die hen ertoe dwingt deze afweging te maken. Of een bedrijf aantrekkelijk is om te kopen, wordt door potentiële kopers op allerlei aspecten getoetst. Eén van deze aspecten is de eventuele aanwezigheid van werknemersparticipaties. Complexiteit en inpasbaarheid in het bedrijf van de koper kunnen de waarde van het te kopen bedrijf beïnvloeden. Een gangbare en flexibele regeling levert bij een mogelijke verkoop dan ook minder problemen op.
Juiste keuze maken
Met de geschetste aandachtspunten en verstandige keuzes op fiscaal en juridisch vlak kunnen participaties een mooi instrument zijn om goede en tevens schaarse medewerkers te binden aan jouw bedrijf. Wil je werknemersparticipaties inzetten? Bekijk dan goed hoe je dit kunt vormgeven en zoek een goede balans tussen juridische en fiscale optimalisatie enerzijds en praktische gevolgen anderzijds.
Met dank aan Gert-Jan Haanen, Directeur Consultancy bij ABAB Accountants en Adviseurs.
Kennispartners van VNO-NCW Brabant Zeeland
VNO-NCW Brabant Zeeland heeft twee kerntaken: Belangenbehartiging en Kennisdeling en ontmoeting. Onze leden benoemden drie thema’s benoemd die zij belangrijk vinden. De eerste drie thema’s zijn leidend in de belangenbehartiging: Arbeidsmarkt en onderwijs, Infrastructuur en ruimte en Milieu en duurzaamheid. In onze Academy besteden we aandacht aan het vierde thema: Innovatie en ondernemerschap. Hierin staat ontmoeting en kennisdeling centraal.
