Partnerbijdrage
Met het wegvallen van de coronamaatregelen leek er licht aan het einde van de tunnel, maar inmiddels is Rusland Oekraïne binnengevallen en lijken we af te stevenen op een recessie. De gasprijs is ongekend hoog en ook de prijzen van grondstoffen stijgen. Welke impact heeft de oorlog op u als ondernemer?
Reinier-John Koopman, jurist ondernemingsrecht ABAB Legal
Oorlog: onvoorziene omstandigheid?
Doordat veel ondernemers in het midden- en kleinbedrijf last hadden van de coronamaatregelen en te maken kregen met omzetverlies, is er veel geprocedeerd. Vaak ging dat over de huur van bedrijfsruimte. De discussie had in veel gevallen betrekking op de bepaling over de onvoorziene omstandigheden. Die houdt in dat een van de partijen de mogelijkheid heeft om een contract open te breken als zich onvoorziene omstandigheden voordoen. Een ‘onvoorziene omstandigheid’ is een omstandigheid die contractspartijen bij het sluiten van het contract niet hebben voorzien en die zodanig is dat instandhouding van het contract op grond van de redelijkheid en billijkheid van de ander niet kan worden verwacht. Corona is, aldus de Hoge Raad, een onvoorziene omstandigheid, maar is oorlog aan te merken als een onvoorziene omstandigheid?
Oorlog wel of geen onvoorziene omstandigheid?
Simpel gezegd is de coronacrisis de oorzaak van het nemen van maatregelen door de overheid. Niet de crisis op zich, maar de door de overheid genomen maatregelen zorgden voor inkomstenderving. De verwachting is niet dat de overheid maatregelen treft vanwege de oorlog die dezelfde impact hebben op de maatschappij. Wél zullen uit- en invoerbeperkingen tot grote schadeposten voor Nederlandse bedrijven kunnen leiden. Hoewel daarover op dit moment nog niet wordt geprocedeerd, lijkt het niet direct voor de hand te liggen dat een oorlog (en de economische gevolgen daarvan) als onvoorziene omstandigheid wordt aangemerkt. Toch bereidt de Nederlandse overheid maatregelen voor om de (financiële) gevolgen van de oorlog voor zowel inwoners als bedrijven tot op zekere hoogte te beperken.
Algemene voorwaarden: oorlog is overmacht
U kunt wel alvast actie ondernemen. Zeker als u zaken doet in of met Rusland en Oekraïne. Belangrijk is om uw algemene voorwaarden te controleren. In veel gevallen loont het om overmacht te definiëren. De hoofdregel in het handelsverkeer is dat overeenkomsten moeten worden nagekomen. Als de wederpartij niet levert, kan een schadevergoedingsplicht ontstaan, tenzij er sprake is van overmacht. Van overmacht is sprake als de tekortkoming niet is te wijten aan de schuld van de schuldenaar en het risico van de tekortkoming niet voor zijn rekening komt. Slechts in uitzonderlijke gevallen slaagt een beroep op overmacht. Dat is anders als u algemene voorwaarden hanteert waarin bepalingen zijn opgenomen die gaan over overmacht situaties. Vaak wordt er in de algemene voorwaarden omschreven in welke concrete situaties er sprake is van overmacht, zodat in die gevallen geen schadevergoedingsplicht ontstaat. Denk hierbij aan overstromingen, aardbevingen, stakingen, oorlogen of gewijzigde overheidsmaatregelen.
Voor de inhoud en organisatie van onze Academy bijeenkomsten, masterclasses en communities voor ondernemers en bij de uitvoering van bepaalde dossiers werken we samen met vaste partners. Door deze samenwerking kunnen we gebruikmaken van de kennis, ervaring en faciliteiten van deze bedrijven.
