Partnerbijdrage
Belastingschulden raken de hele maatschappij en worden ook door de gehele maatschappij gedragen. Daarom krijgt de Belastingdienst voorrang bij het opeisen van schulden, tegenover partijen die alleen zelf worden getroffen door een niet betaalde schuld.
Ondernemers in zwaar weer kiezen er echter vaak voor om belastingschulden (voorlopig) onbetaald te laten om de leverancier, van wie ze afhankelijk zijn om voorraden aan te vullen, wel te kunnen betalen. Waar de noodzaak om de fiscus te betalen minder sterk wordt gevoeld, hebben leveranciers een uiterst effectief wapen in handen om betaling voorafgaand aan levering af te dwingen.
Schuldeisers
In (buitengerechtelijke) akkoordprocedures toont de fiscus zich onverbiddelijk: om in te stemmen met een akkoord, moet de Belastingdienst minimaal het dubbele ontvangen van hetgeen de andere crediteuren ontvangen. In faillissementssituaties is het nog duidelijker: er wordt pas iets onder de overige schuldeisers verdeeld als de fiscus het volledige bedrag heeft ontvangen.
Corona laat een aardverschuiving zien. Ondernemingen in zwaar weer, die na een (buitengerechtelijke) sanering een doorstart willen maken, krijgen meer ruimte van de fiscus. Er wordt van geval tot geval getoetst, maar in de basis werkt het als volgt: levensvatbare ondernemingen die gebukt gaan onder een schuldenlast die ze vanwege de crisis niet kunnen dragen, kunnen overgaan tot sanering van die schulden.
Sanering
Via een sanering kan de ondernemer afspraken maken met schuldeisers. Zo’n akkoord houdt vaak in dat de ondernemer de schuldeiser vraagt genoegen te nemen met betaling van een (klein) percentage van de openstaande schuld, waarna het restant wordt kwijtgescholden. De Belastingdienst stelt zich in die gevallen tijdelijk soepeler op, zodat de voorgenomen sanering ook daadwerkelijk kans van slagen heeft. Naast het corona-uitstel en de (langlopende) aflossingsregeling, verandert de rol of houding van de fiscus radicaal. Zij zal met een welwillende blik kijken naar de saneringsverzoeken van in de kern gezonde bedrijven. Er wordt gekeken naar de specifieke situatie van de onderneming en het is een voorwaarde dat de onderneming aantoont levensvatbaar te zijn. Van een generieke kwijtschelding is geen sprake: het is maatwerk.
Deze welkome beleidswijziging voorkomt dat veel ondernemingen na het wegvallen van de corona-steunmaatregelen alsnog omvallen. Met een verlichting van de schuldenpositie kunnen zij een frisse (door)start maken.
Onderhands akkoord
Bijkomend gevolg van deze beleidswijzing is dat het makkelijker zal worden om een onderhands akkoord aan te bieden (en te sluiten). Dat maakt het saneringstraject overzichtelijk en relatief goedkoop, in tegenstelling tot de op 1 januari 2021 in werking getreden Wet homologatie onderhands akkoord (WHOA), die relatief kostbaar is. De sanering is echter niet afdwingbaar en in die gevallen ligt het voor de hand om, als uiterst redmiddel, te opteren voor de WHOA.
Reinier-John Koopman
Jurist arbeidsrecht
