Partnerbijdrage
De ene keer schuurt het, de andere keer versnelt het. In Kijkje in de Keten delen klant en leverancier hun ervaringen met verduurzaming. Over vraagstukken in de keten, binnen de sector én daarbuiten. Wat gaat goed, waar wringt het en welke lessen blijven hangen?
Bram van Vliet, manager duurzaamheid bij Dura Vermeer Renovatie Midden West, spreekt duidelijke taal over de koers van één van ’s lands grootste bouwconcerns. “Sinds 2023 koersen wij op een net zero-ambitie: in 2050 willen we geen uitstoot meer in onze projecten. Dat betekent ook: onze scope 3 naar nul.” En dus kijkt de bouwer steeds kritischer naar de materialen die het toepast – en naar de leveranciers die ze leveren.
Rogier van Mensvoort, met zijn bedrijf Isovlas, dat isolatiemateriaal van vlas produceert, is zo’n leverancier. Isovlas levert biobased isolatiemateriaal aan Dura Vermeer. Dat is geen vanzelfsprekend traject; het vereist data, overtuigingskracht en vooral veel doorzettingsvermogen.
Wat is scope 3?
Om duurzaamheid meetbaar te maken, moeten bedrijven hun CO₂-uitstoot in kaart brengen. Dat gebeurt in drie scopes:
- Scope 1 gaat over de directe uitstoot op je eigen terrein, zoals gasverbruik of bedrijfsmotoren.
- Scope 2 omvat indirecte uitstoot door ingekochte energie, zoals elektriciteit.
- Scope 3 gaat een stap verder: dit is alle uitstoot in de hele keten, van grondstof tot afvalverwerking. Dus ook de emissies van je leveranciers en onderaannemers.
Juist die scope 3 wordt steeds belangrijker in rapportages zoals de Europese CSRD. Grote bedrijven moeten daarvoor weten hoeveel CO₂ er vrijkomt bij alles wat ze inkopen. En dat betekent: ze kloppen aan bij hun leveranciers, zoals mkb’ers, voor data over materialen, productie en transport.
“In de eerste jaren wilde niemand het hebben”
Van Mensvoort geloofde vanaf de start uiteraard al heilig in ‘zijn’ productidee, maar de markt bleek er nog niet klaar voor. “Wij zijn in 2000 gestart met Isovlas. En het was één grote ellende, om het simpel samen te vatten,” zegt Rogier. “Niemand wilde het hebben.” Toch hield hij vol. “Ik heb eerst twee jaar op mijn kop onder de machine gelegen om te kijken of er iets uitkwam wat een beetje op isolatiemateriaal leek.”
Inmiddels levert Isovlas aan veel grote bouwers. Niet alleen vanwege duurzaamheid, maar ook vanwege de technische prestaties. “We hebben nog nooit een klacht gehad over zogenoemde inwendige condensatie. Terwijl dat bij andere materialen echt een issue is, en dat tot vochtschade en schimmelgroei kan leiden.” Het standvastige karakter van Rogier betaalde zich dus uiteindelijk wel uit.
Beginnen bij de bron: CO₂ reductie begint bij materiaalkeuze in bouwwerkzaamheden
Voor Dura Vermeer is CO₂-reductie nu de sleutel. “We richten ons met volle kracht op het reduceren van de uitstoot van materialen. Daar zit onze grootste scope 3-impact,” zegt Bram. “Sinds dit jaar gebruiken we bij renovaties alleen nog maar biobased materialen. Tenzij het écht niet anders kan.”
De ambitie is stevig: in 2030 moet de uitstoot gehalveerd zijn ten opzichte van 2022. Die omslag vraagt om betere keuzes, eerder in het proces. “We willen sturen op materiaalkeuze. Dus hoe eerder we over CO2-data in het proces beschikken, hoe beter: we kunnen dan goede keuzes maken.”
“Onze grootste scope 3-impact konden we maken door te kiezen voor materialen met minder uitstoot”
KPI’s tellen: rapporteren met BCI en NMD
Dura Vermeer maakt gebruik van de tool BCI, die rekent met gegevens uit de Nationale Milieudatabase (NMD). “Voor elk project maken wij een BCI-berekening (Building Circularity Index, red). Daarmee kunnen we rapporteren, maar ook optimaliseren,” legt Bram uit.
Het invullen van zo’n berekening is een precies karwei. “Je moet van elk materiaal exact weten hoe het is opgebouwd. Dat kost in het begin even tijd – maar het is nodig om inzichtelijk te maken waar je staat en waar je op kunt sturen.”
Welke informatie heb je dan precies nodig? “We hebben data nodig van de CO2 uitstoot van de totale levenscyclus,” zegt Bram. “Daarnaast kijken we ook nadrukkelijk naar de CO2-opslag van materialen. Dat wordt bij aanbestedingen steeds belangrijker.” Hij noemt een recente tender als voorbeeld: “Daarin hebben we de CO₂-opslag van duurzame materialen, zoals Isovlas, vergeleken met traditionele materialen. Dat gaf ons een sterk inhoudelijk verhaal, waar de opdrachtgever mee aan de slag kon.”
“Dura Vermeer kijkt naar de CO2-opslag van materialen. Dat wordt bij aanbestedingen steeds belangrijker.”
Bram ziet dat sommige traditionele materialen nog relatief gunstig scoren in de NMD, maar als elementen zoals CO₂-opslag worden meegeteld, is het verhaal al anders. “Maar het gaat mij niet alleen om cijfers. Ik geloof in de waarde van natuurlijke materialen. Die slaan CO₂ op, hebben een lagere milieubelasting en dragen bij aan een gezonder binnenklimaat.”
Duurzaamheid meetbaar en bruikbaar maken voor aanbestedingen
Isovlas is voorbereid op die datavraag. “We hebben in onze prijslijst een overzicht staan van de MKI-score en CO₂-opslag per m²,” zegt Rogier. “En ik kan Bram heel snel een lijst sturen met hoeveel CO₂ erin zit. Dat kunnen wij na al die jaren zo oplepelen. Dat helpt hem en andere bouwbedrijven die met ons product werken.”
“Een overzicht hebben van de MKI-score en CO₂-opslag per m² helpt je klanten bij hun rapportages en aanbestedingen”
Daarnaast zijn alle producten opgenomen in de Nationale Milieudatabase. Bram: “Het feit dat hun product in de NMD staat, betekent dat ik het direct mee kan nemen in onze rapportages. Dat scheelt enorm.”
Het helpt ook in aanbestedingen. “Bij die tender van laatst werd circulariteit en CO₂-reductie expliciet meegewogen. Dan moet je niet alleen een project financieel uitrekenen, maar ook met argumenten uitleggen waarom je kiest voor een bepaald materiaal. Met de data van Isovlas konden we dat onderbouwen. Dat werd echt gewaardeerd.”
Samenwerken aan verduurzaming vraagt meer dan alleen cijfers
De samenwerking draait dus zeker niet alleen om reductiecijfers. Het gaat ook om overtuiging, bereikbaarheid en betrokkenheid. “Je kunt elkaar gewoon bellen. Je krijgt meteen antwoord. Dat is belangrijk,” zegt Bram.
Rogier herkent dat. “Onze ervaring heeft vooral met mensen te maken. Als iemand binnen een organisatie enthousiast is, gaan dingen lopen. En dat geldt andersom ook: als wij een aannemer vertrouwen, investeren we daar graag tijd in.”
Voor Bram is het belangrijk dat een leverancier snapt wat er nodig is. “Het helpt enorm als een producent zijn eigen data op orde heeft. Maar het helpt nóg meer als hij meedenkt over toepassingen, combinaties met andere materialen en alternatieven in lastige situaties.”
“Voor klanten helpt het als producenten hun uitstootdata op orde hebben, en nóg meer als hij meedenkt over combinaties met andere materialen”
Verduurzamen gaat niet alleen om duurzaamheid, maar ook om kwaliteit
Beide ondernemers benadrukken dat dit niet alleen over duurzaamheidsdoelen gaat, maar óók over kwaliteit. Rogier van Mensvoort: “Wij moeten de eerste klacht over inwendige condensatie nog krijgen. En ik weet zeker dat het niet altijd wordt toegepast zoals wij het in onze verwerkingsvoorschriften zetten. Dat zegt wel iets.” Hij noemt het een vaak onderschat risico bij traditionele isolatiematerialen, zeker bij na-isolatie. “Met vlas zit je bouwfysisch gewoon goed. Je koopt eigenlijk je risico’s al af door het toe te passen. Dat is voor woningcorporaties vaak doorslaggevend.”
Bram van Vliet sluit zich daarbij aan. “Voor bewoners maakt het echt verschil. Geluid wordt beter gedempt, de luchtkwaliteit verbetert, en je kunt dampopen bouwen. Dat telt mee – zeker als mensen er jaren blijven wonen.” Ook de flexibiliteit in renovatieprojecten is een belangrijk voordeel. “We kunnen met Isovlas goed na-isoleren,” zegt Bram. “Dat is fijn in scenario’s waarbij je bijvoorbeeld over tien jaar het dak vernieuwt, maar nu al iets wilt doen aan de energieprestatie. Je voorkomt dubbel werk en kunt gefaseerd verduurzamen.”
Van overtuiging naar versnelling
Dat duurzame samenwerking effect sorteert, merken beide partijen. “Het geeft bij ons vertrouwen dat het een bewezen product is. En andersom helpt het hen dat wij ermee werken,” zegt Bram.
“Als wij de top 10-aannemers van Nederland kunnen opnoemen en daar projecten aan kunnen koppelen, geeft dat veel vertrouwen,” vult Rogier aan. “En doordat ook andere aannemers het nu gebruiken, kunnen wij weer groeien, de kostprijs verlagen en het product voor iedereen toegankelijker maken.”
Die wisselwerking is volgens Bram precies wat de bouw nodig heeft. “Verduurzamen is geen solosport. Dit soort voorbeelden laten zien hoe het ook kan: met openheid, vertrouwen en een gedeeld doel.”
Voor de inhoud en organisatie van onze Academy bijeenkomsten, masterclasses en communities voor ondernemers en bij de uitvoering van bepaalde dossiers werken we samen met vaste partners. Door deze samenwerking kunnen we gebruikmaken van de kennis, ervaring en faciliteiten van deze bedrijven.
